2022 жылдың 30 қыркүйегінде Алматы қаласында "Қазақстандағы сутектің декарбонизациясы және рөлі"атты гибридті форматта халықаралық семинар өтті. Семинарды "21 ғасыр энергетикасы" халықаралық ғылыми-практикалық конференциясы, Қазақстан-Неміс университеті, "Қазақстанның энергетикалық аспектілері" талдау орталығы және Ядролық физика институты ұйымдастырды.
Семинар екі сессиядан тұрды, біріншісінде қатысушылар әлемде және Қазақстанда көміртегі бейтараптығына энергетикалық көшу тақырыбы аясында сөз сөйледі. Қазақстан экономикасының салалары үшін негізгі қауіптер мен мүмкіндіктер туралы айтылды. Атап айтқанда, сарапшылар көміртегі бейтараптығына қол жеткізу жөніндегі мақсаттар ел алдына экономиканы тереңдетіп трансформациялау бойынша күрделі міндеттер қойып отырғанын атап өтті. Негізгі сын-қатер дәстүрлі көмір генерациясын баламалы және жаңартылатын энергия көздеріне ауыстыруды көздейтін энергия ауысуы болады, бұл орасан зор капитал салуды және Қазақстанның энергия жүйесінде маневрлік энергия көздерін қамтамасыз етуді, өнеркәсіп пен көлікті төмен көміртекті және экологиялық таза энергия тасымалдаушыларға (метан, биоотын және сутегі), оның ішінде өтпелі кезеңде ауыстыруды талап ететін айтты. Семинардың екінші сессиясы әлемдегі және Қазақстандағы сутегі энергетикасына арналды. Сарапшылардың пікірінше, әлемдегі жаңартылатын табиғи энергия көздерінің (күн, жел, су ағындарын пайдалану) энергетикалық әлеуетінің шегі бар. Мұнайдың негізгі баламасы – сутегі энергиясы болуы мүмкін. Оның ресурсы үлкен және іс жүзінде шексіз. Алу технологиялары жақсы зерттелген. Сонымен қатар, сутегі энергиясы өте өнімді, технологиялық және тиімді.
Дамыған елдердің көпшілігінің өз экономикаларын парниктік газдардың нөлдік шығарындыларына жаппай қайта құру үрдісін ескере отырып, біздің мемлекетімізге де жаңа сыртқы энергетикалық саясатты әзірлеу қажет. Қазақстан өзінің сутегі бағдарламасын іске асыру үшін үлкен шикізат базасына ие. Әрине, экономикалық негізділіктің көптеген мәселелері, бірқатар қолданбалы зерттеулер жүргізу, әртүрлі саяси, климаттық факторларды зерттеу әлі де өтуі керек. Қазақстан "жаңа энергияны" игеру жолының басында тұр, дейді семинар мамандары. ЯФИ РМК кешенді экологиялық зерттеулер орталығының бас ғылыми қызметкері Мамытбеков Ғалымжан Құламқадырұлы "Метанды бумен конверсиялау технологиясындағы жаңа трендтер. Сутегі алу үшін метанның бетапар конверсиясы: процестің тәсілдері, негіздемесі және әдісі" тақырыбында сөз сөйледі. Семинар жұмысына Қазақстан, Ресей, Германия, Дания, Ұлыбритания және басқа елдерден 80-нен астам адам қатысты.
Семинарда халықаралық тәжірибе тұрғысынан Қазақстанды декарбонизациялау мәселелері қаралды, сондай-ақ жаһандық декарбонизациядағы Қазақстанның рөлі тақырыбында панельдік пікірталас болды.
"Energetika 21" алаңы Қазақстанның 2060 жылы көміртегі бейтараптығына қол жеткізу стратегиясына ықпал етеді. Біз ұлттық бағдарламаларды экономиканың орнықты дамуы негізінде іске асыруға болатынын көреміз, энергияның жаңа түрлерін-сутегі энергетикасын дамыту мәселелері мемлекет үшін маңызды болып табылады. Өткізілген халықаралық семинар технологиялық реттеу, стандарттау және сутекті пайдалану қауіпсіздігі мәселелерін қоса алғанда, Қазақстанның сутегі энергетикасын дамыту саласындағы ынтымақтастықты жандандыруға ықпал ететіні сөзсіз. Институт өз атынан семинарды, "Қазақстанның энергетикалық аспектілері" талдау орталығындағы әріптестеріне, Қазақ-Неміс университетіне, "21 ғасыр энергетикасы" халықаралық ғылыми-практикалық конференциясының ұйымдастырушыларына бірлесіп ұйымдастырғаны үшін алғыс білдіреді.
Ақпарат үшін: Қазақстан 2030 жылға қарай парниктік газдар шығарындыларын 1990 жылғы деңгейден 85% - ға дейін қысқарту және 2060 жылға қарай көміртегі бейтараптығына қол жеткізу бойынша өз алдына өршіл мақсаттар қойып отырғаны белгілі. Қолданыстағы энергия көздерінің тиімділігін арттыруға және төмен көміртекті энергетиканы, оның ішінде жаңартылатын энергия көздерін дамытуға және көміртекті ұстау және сақтау технологияларын дамытуға инвестиция салуға дайын екендігі туралы мәлімделді. Қазіргі уақытта Қазақстанның 2060 жылға дейінгі көміртегі бейтараптығына қол жеткізу Доктринасының (стратегиясының) жобасы пысықталып және талқылануда.
